گل گاوزبان– گیاهان دارویی و خواص آنها – قسمت هشتم

گیاهان دارویی و خواص آنها

قسمت هشتم

گل گاو زبان

Echium amoenum

 

 

گل گاوزبان یک گیاه علفی به طول ۷۰ – ۴۰ سانتی‌متر است. این گیاه بطور خودرو ، منحصرا در دامنه کوه‌های البرز به عمل می‌آید.و تاکنون اهلی نشده و قابل کشت نیست. گل گاو زبان گیاهی طبی است.که تقریباً تمامی اجزاء آن ، اعم از گل ها و برگ ها و دانه های آن به عنوان دارو استفاده می شود. همچنین دانه های این گیاه را برای تهیه روغن مورد استفاده قرار می دهند. گل گاوزبان دارای طبیعت گرم و تر بوده.و اثر نشاط‌ آور ، مقوی تمام بدن و آرامش‌ بخش است. دمنوش. طب سنتی.

گل‌ گاوزبان دارای طبیعت گرم و تر است. جوشانده و دم‌ کرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت کرده.و بسیار نشاط ‌آور ، باز کننده رنگ رخسار ، کاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است. و می‌تواند حواس ‌پرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد.

مقوی روح و اعضای اصلی بدن بوده.، حواس پنج‌گانه یا بهتر بگوییم.، حواس هجده گانه آدمی را تقویت می‌کند.
شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می‌کند. اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین می‌برد.

جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام (مننژیت).، برسام (ورم پرده دیافراگم) ، مالیخولیا ، جنون و رفع حواس‌پرتی مفید است. جوشانده آن نشاط ‌آور بوده ، رنگ رخسار را باز می‌کند. سینه را نرم می‌کند. تنگی نفس و درد گلو را شفا می‌دهد.

دلهره و وحشت را از بین می‌برد. غم و غصه را کم می‌کند. و برای کسانی که با خود حرف می‌زنند سودمند است.

جوشانده آن با عسل جهت تنگی نفس تجویز شده است.

در تنظیم اختلالات ادراری و تعریق موثر است. برای درمان سرما خوردگی ، تنگی نفس و گلودرد مفید است. به ویژه زمانی که با عسل مخلوط شود. دم‌ کرده آن برای درمان جوش‌های دهان و آفت دهانی بسیار نافذ است. گل ‌گاوزبان باعث افزایش فشار خون می‌شود. بهتر است با کمی آبلیمو یا لیمو عمانی میل شود.

جویدن برگ تازه آن جهت درمان جوش‌های چرکی دهان اطفال ، برفک.، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. مقدار خوراک گل آن ۱۰ گرم تا ۵ گرم می‌باشد.

عرق گل گاوزبان جهت امراض سوداوی ، وسواس و خفقان مفید است. دارای منیزیوم بوده و از سرطان پیشگیری می‌کند.

برای این گیاه ، فواید زیادی نام برده اند. مهم ترین آن ها که به اثبات رسیده و تقریباً تمامی اطبا از گذشته تا حال بر آن توافق دارند.، عبارت است از:

• تقویت کننده اعصاب و روان و حواس پنجگانه.و نشاط آور می باشد.

• در درمان اختلال حواس کاربرد فراوانی دارد.

• شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می کند. اَخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین می برد.

• در تنظیم اختلالات ادراری و تعریق ، موثر است.

• برای درمان سرماخوردگی ، تنگی نفس و گلودرد ، مفید است. به ویژه زمانی که با عسل طبیعی مخلوط شود.

• برگ تازه آن برای درمان جوش های چرکین دهان اطفال ، برفک ، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان موثر است.

• عرق گل گاوزبان برای امراض سوداوی.، وسواس و خفقان مفید است.

• دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری می کند.

• گل گاو زبان و برگ های تصفیه کننده خون است.

• آرام کننده اعصاب است.

• گل گاو زبان کلیه ها را تقویت می کند.

• گل گاوزبان در درمان برونشیت موثر است.

• بی اختیاری دفع ادرار را درمان می کند.

• گل گاوزبان در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است. طب سنتی.

• ضماد برگ های گاو زبان برای رفع ورم موثر است.

• برگهای گاوزبان را بپزید.و مانند اسفناج از آن استفاده کنید.

• برگهای تازه گل گاوزبان دارای مقدار زیادی ویتامین C می باشد.و در بعضی از کشورها آنرا داخل سالاد می ریزند.

• منیزیم موجود در گل گاوزبان ضد سرطان بوده و به دلیل دارا بودن “آلکوالویید” می تواند ضد حساسیت.، ضد روماتیسم و ضد التهاب باشد.

• جوشانده گل گاو زبان برای بهبود وضعیت مو ، ناخن و پوست تاثیر فراوانی دارد.

• عُصاره برگ گل گاوزبان به عنوان ترکیبی نرم کننده برای پوست خشک.و برطرف نمودن خارش های پوستی به کار می رود.

• افشره برگ گل گاوزبان را می توان.با مقدار مساوی آب رقیق نمود.و برای خشکی و یا خارش پوست و همینطور جوش های عصبی روی پوست مالید.

گل گاوزبان علاوه بر خواص درمانی فوق تصفیه کننده خون ، ضد اسپاسم ، محرک غدد آدرنال.، مقوی قلب و عروق ، نرم کننده مجاری تنفسی ، خلط آور ، شیرافزا و مسهل بوده.، ولی به دلیل دارا بودن آلکوالویید برای زنان باردار و کودکان مضر است.

مضرات: گل ‌گاو زبان به‌ علت داشتن آلکالوئید برای زنان باردار و کودکان مضر است.

خواص ضد سرطانی

منیزیوم موجود در گل‌ گاوزبان ضد سرطان بوده.و به‌دلیل دارا بودن “آلکالوئید” می‌تواند ضد حساسیت ، ضد ‌روماتیسم و ضد التهاب باشد. این گیاه باعث کاهش تب در بیماری‌ هایی چون سرخک ، مخملک ، آبله و کهیر می‌شود. در برخی کشورها برگ ‌های تازه گل‌ گاوزبان را به‌ علت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد می‌ریزند. گل‌های تازه این گیاه نیز بویی شبیه خیار دارد.و وقتی در آب خیسانده شود.و با آب ‌لیمو و شکر مخلوط شود.، مصرف آن برای روزهای گرم بسیار نشاط ‌انگیز و خنک‌ کننده است.

تصفیه‌ کننده خون

گل‌ گاوزبان علاوه ‌بر خواص درمانی فوق تصفیه‌ کننده‌ خون ، ضد اسپاسم.، محرک غدد آدرنال ، مقوی قلب و عروق ، نرم ‌کننده مجاری تنفسی ، خلط ‌آور.، شیرافزا و مسهل بوده ، ولی به ‌دلیل دارا بودن آلکالوئید برای زنان باردار و کودکان مضر است. دم‌ کرده گل‌گاوزبان به همراه سنبل‌ الطیب و لیمو عمانی یک نوشیدنی نشاط ‌آور و آرام‌بخش است. که استفاده از آن به جای چای و قهوه در مجالس عزاداری برای ایجاد آرامش درونی توصیه می‌شود. طب سنتی.

خواص دارویی و درمانی گل گاوزبان

۱- آکنه و جوش صورت

در طب سنتی از دمنوش گل گاوزبان به دلیل خواص ضد التهابی که دارد.برای درمان آکنه و جوش صورت استفاده می شود. روغن گیاهی و درمانی.

۲- قاعدگی و پریود شدن

گفته می شود که مصرف بیش از پنج روز متوالی دمنوش گل گاوزبان ، می تواند باعث پریود شدن زنان شود. بنابراین پس از پنج روز استفاده از آن در صورت نیاز ، سه روز فاصله انداخته و سپس دوباره مصرف کنید.

دم کرده گل گاوزبان به دلیل خواص ضد التهابی و ضد درد طبیعی که دارد.، یکی از بهترین دارو های گیاهی برای درمان کمر درد و دل درد در زمان قاعدگی و پریود شدن می باشد. طب سنتی.

۳- فشار خون و قلب

مقادیر بالای آنتی اکسیدان های موجود در گل گاوزبان باعث بهبود گردش خون می شود. که فشار خون بالا را درمان کرده.و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.

توجه: در طب سنتی ایران گفته شده که مصرف گل گاو زبان می تواند.باعث فشار خون بالا شود. به همین دلیل توصیه می شود که افراد مبتلا به فشار خون بالا ، دمنوش گل گاو زبان را با چند قطره آب لیمو ترش تازه مصرف کنند.

۴- دیابت و قند خون

برخی تحقیقات نشان داده که دمنوش گل گاوزبان می تواند.به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند.

“توصیه می شود که افراد دیابتی قبل از مصرف گل گاو زبان با پزشک خود مشورت کنند.”

۵- سرما خوردگی و گلو درد

گل گاو زبان به دلیل مقادیر بالای ویتامین C و فلاونوئید هایی که دارد به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. علاوه بر این دارای خواص ضد التهابی و ضد درد طبیعی بوده و به درمان سرماخوردگی و گلودرد کمک می کند. گل گاو زبان به دلیل خواص خلط آور طبیعی که دارد می تواند به درمان آسم و برونشیت کمک کند.

در طب سنتی از چای گل گاوزبان برای کاهش تب بالا استفاده می شود.

۶- سرطان

تحقیقات نشان داده که مقادیر بالای منیزیم موجود در گل گاوزبان ، به پیشگیری و درمان انواع سرطان کمک می کند.

۷- استرس ، اضطراب و افسردگی

گل گاوزبان یکی از بهترین گیاهان دارویی برای تقویت اعصاب است. به دلیل خواص شادی آور و آرام بخش طبیعی که دارد.به درمان استرس ، اضطراب و افسردگی کمک می کند. تحقیقات نشان داده که دمنوش گل گاوزبان به دلیل خواص آرام بخش طبیعی که دارد.، می تواند بی خوابی شبانه را درمان کند. در طب سنتی از چای گل گاوزبان برای درمان وسواس در افراد استفاده می شود.

۸- کلیه

گل گاوزبان به دلیل خواص ادرار آور طبیعی که دارد.، به عنوان یکی از بهترین گیاهان دارویی برای سم زدایی بدن و به ویژه کلیه ها محسوب می شود. دمنوش گل گاوزبان به درمان التهاب و ورم کلیه کمک می کند.و برای رفع بی اختیاری ادراری مفید می باشد.

۹- آرتریت روماتوئید

یک مطالعه در دانشگاه پنسیلوانیا نشان داد.که روغن گل گاو زبان به دلیل خواص ضد التهابی و ضد درد که دارد.به کاهش تورم و درد مفاصل در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید کمک می کند.

توصیه می شود که برای درمان آرتریت روماتوئید روزانه ۴ تا ۷ گرم روغن گل گاو زبان را به مدت ۲۴ هفته مصرف کنید.

۱۰- درمان اگزما

اسید گاما لینولنیک موجود در روغن گل گاو زبان دارای خواص ضد التهابی بوده.و به درمان قرمزی پوست و خارش ناشی از اگزما کمک می کند.

۱۱-  آکنه و جوش صورت

یک مطالعه نشان داده که روغن گل گاوزبان به دلیل خواص ضد التهابی که دارد.باعث درمان آکنه و جوش صورت می شود.

۱۲-  درمان شوره سر

روغن گل گاوزبان به دلیل خواص ضد التهابی که دارد.، می تواند به درمان شوره سر کمک کند.

۱۳-  مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس  (MS)

روغن گل گاوزبان برای کاهش علائم بیماری ام اس مانند اسپاسم عضلانی و بیحسی اندام ها مفید می باشد.

۱۴- آلزایمر

روغن گل گاوزبان می تواند انتقال امواج عصبی را افزایش داده.و خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. طب سنتی.

طرز تهیه چای و دمنوش گل گاو زبان

۲ گرم از گل و برگ های خشک شده گل گاوزبان را در نیم لیتر آب داغ (دمای ۸۰ درجه) بریزید. بگذارید ۱۰ دقیقه بماند تا دم بکشد. دمنوش گل گاوزبان آماده است. می توانید یک قاشق چای خوری عسل به آن اضافه کنید و بنوشید.

مقدار مصرف دمنوش گل گاو زبان در روز

افراد تنها می توانند ۲ گرم گل گاو زبان را به صورت دمنوش تهیه کرده.و سه بار در روز مصرف کنند. روغن گیاهی.

نحوه مصرف گیاه گل گاو زبان

 کافی است مقداری گل گاوزبان (دو تا پنج مثقال) را با نیم لیتر آب جوش ، همانند چای روی حرارت غیر مستقیم بخار کتری یا سماور گذاشته و بگذارید تنها ۱۰ دقیقه دم بکشد. بهتر است پس از دم کشیدن ، ده دقیقه بماند.و بعد آن را میل کنید. زیرا در این صورت است که دمنوشِ شما لعاب بسته و خوش ‎طعم تر می شود.

از خواص مهم گیاه گل گاوزبان میتوان گفت که دم‌کرده گل گاوزبان به همراه کمی لیمو عمانی ، یک دمنوش مناسب برای مقابله با سرماخوردگی است.

طرز تهیه دم‌کرده گل گاوزبان و لیمو عمانی

مواد لازم:

گل گاوزبان: ۳ قاشق غذاخوری

لیموعمانی : ۲ عدد

عسل : ۲ قاشق مرباخوری در هر لیوان

آب جوش : ۴ لیوان

طرز تهیه:

لیمو عمانی‌ ها را سوراخ کرده و یا از وسط نصف کنید به همراه گل گاوزبان و آب جوش در قوری چینی بریزید و اجازه دهید روی حرارت ملایم به مدت ۳۰ دقیقه دم بکشد. سپس دم کرده را در یک لیوان و یا فنجان بزرگ بریزید عسل را بیفزایید و هم بزنید تا کاملا حل شود. حال به آرامی میل کنید.

خواص عرق گل گاو زبان

عرق گل گاوزبان در ایران بیشتر به عنوان آرامش بخش طبیعی و برای درمان استرس و افسردگی استفاده می شود. از دیگر خواص آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درمان حالت تهوع
• درمان تورم بدن
• درمان سرما خوردگی
• درمان کم خونی
• درمان آرتریت روماتوئید

خواص روغن دانه گل گاو زبان

روغن گل گاوزبان را از دانه های آن تهیه می کنند ، این روغن به دلیل مقادیر بالای گاما لینولنیک اسید ، دارای خواص ضد التهابی قوی بوده و به صورت موضعی و خوراکی برای درمان بیماری ها مفید می باشد. طب سنتی.

عوارض و مضرات گل گاو زبان

نوزادان و کودکان

گل گاو زبان حاوی مقادیری آلکالوئید است به همین دلیل توصیه می شود که نوزادان و کودکان به هیچ وجه نباید از چای آن استفاده کنند.

جنین ، دوران بارداری و شیردهی

به دلیل آلکالوئید موجود در گل گاو زبان ، متخصصان توصیه می کنند که زنان باردار و زنان شیرده از مصرف آن اجتناب کنند.

معده و دستگاه گوارش

زیاده روی در مصرف گل گاو زبان می تواند باعث معده درد و اختلال در عملکرد دستگاه گوارش شود. برخی گزارش ها حاکی است که مصرف گل گاو زبان باعث تشدید درد در افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا می شود.

کبد

زیاده روی در مصرف گل گاو زبان به دلیل آلکالوئید موجود در آن ، احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.

طبع گل گاو زبان

در بیشتر متون طب ایرانی ، طبیعت گل گاوزبان گرم و تر عنوان شده است. گل گاو زبان سرشار از آنتی اکسیدان ، فلاونوئید ، آنتو سیانین ، اسید گاما لینولئیک ، کولین ، ویتامین های  B، ویتامین C ، منیزیم ، کلسیم ، آهن و پتاسیم می باشد.

در ایران ، گل ها و برگ های گل گاو زبان را خشک می کنند و از آن برای تهیه چای و دمنوش و عرق گل گاو زبان استفاده می کنند.

تفاوت گل گاوزبان و گیاه گاوزبان چیست؟

گل گاوزبان ایرانی نام علمی Echium amoenum بیشتر در دامنه کوه‌ های البرز می روید و با گیاه گاوزبان با نام علمی Borago officinalis که بومی اروپا بوده و در ایران در اصفهان و آذربایجان یافت می شود ، متفاوت است. هر دو گیاه از تیره گاو زبانیان هستند ولی از نظر سرده با هم متفاوت‌ اند.

گیاه گاوزبان ، گیاهی علفی و یک‌ ساله است که ساقه ی آن تا ارتفاع ۶۰ سانتیمتر رشد می کند. ساقه ها شیار دار و خار دار و برگ‌ های آن ساده، مخملی و پوشیده از تار های خشن می باشد ، همچنین گل ها دایره ای و کوچک و به رنگ لاجوردی هستند. گل گاوزبان ایرانی که یک گیاه خودرو است ، دارای گل هایی به شکل گل انار و به رنگ لاجوردی و بنفش می باشد. گل‌ های گل گاوزبان ایرانی درشت تر از گل‌ های گیاه گاوزبان اروپایی است.

توصیه

اگر در حال مصرف داروهای شیمیایی اعصاب هستید.و قصد استفاده از گیاهان دارویی را دارید حتما پزشکتان را در جریان بگذارید. چرا که تداخل دارویی ممکن است.به ضررتان باشد.

بعد از باز کردن بسته گیاه دارویی.، بلافاصله آن را درون یک شیشه دردار و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.