یوگا چیست؟ – قوانین نیاما ، پاکسازی ها – بخش سوم

یوگا چیست؟ – قوانین نیاما ، پاکسازی ها

(بخش سوم)

قوانین نیاما

در این مقاله به قوانین نیاما ، قوانین یوگا ، پاکسازی ها و ریاضت های در یوگا می پردازیم.

سائوچا: از قوانین نیاما و به معنای پاک سازی بدن برای تمرکز و مدی تیشن است. به دو صورت خارجی و داخلی انجام می شود. پاکسازی خارجی که همان شستشو و رعایت مسائل بهداشتی و نظافتی بدن است. البته انجام اعمالی به این منظور نیز در یوگا قرار داده شده است. که میتوان به موارد زیر اشاره نمود.:

(دهاتی) از قوانین نیاما و به معنای خوردن چند لیوان آب نمک.و انجام تعدادی حرکات مشخص مانند حرکت (اودیانا) در یوگا. و سپس بازگرداندن آب نمک از درون معده. که انجام این عمل موجب پاکسازی امعا و احشاء.درون بدن از بلغم و صفرا و سایر ناپاکیها میگردد.

(بستی) که این عمل مشابه عمل قبلی است. با این تفاوت که در این عمل قسمت روده ها پاکسازی می شود.

(نتی) یکی دیگر از قوانین نیاما در یوگا است.که در این عمل سینوسهای پیشانی پاکسازی می شود.

(تراتاکا) در این روش با خیره شدن به شعله شمع و جاری شدن اشک.از چشمها به پاکسازی چشمها و تقویت روشن بینی پرداخته می شود.

(نولی) یکی از قوانین نیاما و روش های پاکسازی است. که عبارت از کنترل و چرخش عضلات شکم.به سمت راست و چپ می باشد. (نالی یوگا)

(کاپالابهاتی) از قوانین نیاما و از روش های پاکسازی است. در این روش به پاکسازی تنفسی پرداخته میشود.که در مبحث مربوط به آن مفصل صحبت خواهد شد.

اجرای آساناهای یوگا و پرانایام و روزه نیز برای پاک سازی درونی بسیار مفید هستند. پرانایام ، خون را پاکسازی کرده.و عمل اکسیژن گیری را افزایش میدهد.

اما نوع دیگر پاکسازی ، عبارت است از پاکسازی فکر.

پاک نمودن فکر از اضطرابها و هیجانها.، خشم و حرص، فریب ، غرور و کینه ، قدرت و شهوت ، ثروت.و مقام و … پاکسازی فکر را میتوان از طریق مراقبه ، ذکر نامهای الهی ، دعا و عبادت خداوند.و مطالعه کتابهایی که در این مورد به دست انسانهایی پاک نگاشته شده اند.و همنشینی با این افراد ممکن است.

مهمتر از آن پاکسازی شعور است.که از طریق مطالعه و درک روح و درک موقعیت خویش.در عالم هستی و رابطه خود با خدا و عبادت.عاشقانه پروردگار به وجود می آید.

تمرکز و مراقبه

در کنار پاکی بدن ، فکر و شعور ، پاکی کلام ، خوراک و مکان زندگی و محل عبادت ، تمرکز و مراقبه نیز ضروری است. باید به یاد داشت که خوردن برای زنده بودن است نه زنده بودن برای خوردن. انجام مراقبه و تمرکز در محیطهای شلوغ ممکن نیست . باید در مکانی تمرین کرد که شرایط آن نیز مهیای تمرین و مراقبه و تمرکز باشد. در مکانهایی که این شرایط مهیا نیست ، امواج منفی و مزاحم و صداهای زیاد مانع از پیشرفت می شوند. پاکسازی با تمرکز و مراقبه از روش های مهم پاکسازی و از قوانین نیاما است.

باگاوان شری کریشنا درباره محل تمرین یوگا به آرجونا می گوید: 

برای تمرین یوگا انسان باید به مکانی خلوت برود. علف (کوشا) را بر روی زمین بگذارد و بعد آن را با پوست آهو و یک پارچه نرم بپوشاند. این نشیمنگاه نه بالا و مرتفع باشد و نه پایین و گود و باید در مکان مقدسی قرار داشته باشد. آن گاه یوگی باید خیلی راست و استوار بر آن نشسته و به وسیله کنترل فکر و حواس ، پاک کردن قلب و ثابت نگهداشتن فکر بر یک نقطه ، تمرین یوگا بنماید. انسان باید سر و گردن را در خط صافی نگاهدارد و ثابت به نوک بینی خیره شود. بدینسان با فکر تحریک نشده و مطیع ، خالی از ترس و کاملا آزاد از روابط جنسی ، انسان باید اندرون قلبش بر من تمرکز نماید و مرا هدف نهایی زندگی خود قرار دهد.

در مفهوم پاکی باطنی (فکر و شعور) در فلسفه یوگا آمده.: به وسیله تمرین احساساتی چون دوستی ، خوشحالی ، خونسردی ، آرامش و خیرخواهی ، فکر ، پاک و روشن می شود. این تمرینات شامل پاکسازی های فکر و شعور است.

سائوچا ( پاکی) :

بدن انسان از دو قسمت تشکیل شده که عبارتند از : بدن زمخت و بدن لطیف. نوع و کیفیت خوراک بر هر دو بدن تاثیر گذار است. بدن زمخت از آب ، آتش ،خاک، هوا و اتر تشکیل شده و بدن لطیف از فکر ، شعور و منیت تشکیل شده است. خوراکی که خورده می شود در بدن بخشی از آن دفع شده و بخشی به عضله و استخوان و … تبدیل شده و بخشی دیگر نیز به فکر تبدیل میگردد. در حقیقت میتوان گفت کیفیت فکر به کیفیت غذایی که می خوریم متکی است. مصرف بعضی غذاها تولید هیجان می کند و فکر مضطرب می باشد. این در یوگا بسیار مهم است.

در قوانین یوگا خوراک ها به سه دسته تقسیم می شوند:

خوراک هایی که دارای وجه خوبی هستند (ساتوا) و خوراک هایی که وجه شهوت دارند ( راجا) و خوراک هایی که وجه نادانی دارند (تاما) نامیده می شوند. خوراک های ساتوا موجب آرامش در فرد میگردنند و خوراک های راجا و تاما در فرد تولید اضطراب ، سستی و خواب زیاد می کنند. کسانی که می خواهند تمرینات پرانایاما و مدیتیشن را در حد بالایی انجام دهند حتما باید در مصرف غذاهای پاک و مفید دقت زیادی داشته باشند. نباید با گرفتن روزه های سخت و طولانی بدن را ضعیف کرد زیرا این کار باعث می شود تا قدرت تمرکز و تفکر در فرد کاهش یابد. همیشه باید در حفظ تعادل کوشید. پرخوری نیز فکر را مضطرب و مغشوش می کند.

در یوگا اعتقاد بر این است که فکر از ظریف ترین قسمت خوراک هضم شده ساخته می شود.

بنابراین فکر به کسانی که از آنها غذا دریافت می کند دلبسته می شود. اگر برای مدتی با یکی از دوستان خود زندگی کنید و غذای خود را از او دریافت کنید ، فکرتان به او دلبسته خواهد شد. به همین دلیل است که فرزندان به پدر و مادر خود دلبسته می شوند.

سانتوشا (قناعت و خرسندی):

قانون دیگر نیاما است و به معنای این است که نباید بیش از آنچه از زحمات صادقانه و مشروع خود به دست می آوریم ، آرزو کنیم. استقرار در شادی و رضایت حاصل قناعت است که خود یکی از مراحل مهم در روحانیت است. قناعت نداشتن موجب وابستگی زیاد در انسان می شود. عدم رضایت خود موجب ناپاکی فکر می گردد و قدرت نابودی آن بر بدن فیزیکی هم مؤثر است. قناعت نداشتن موجب تولید آرزوهای طولانی در انسان گردیده که خود سرمنشا بروز عقده ها و شرارتها میگردد. قناعت بهترین تقوی است که باعث رضایت و شادی فکر می شود و برای صاحب خود آرامش به همراه دارد. قناعت باید در کلام و عمل نیز وجود داشته باشد.

باید قناعت و آرامش را در قلب خود جایگزین و پابرجا نمود . در این صورت این تنها شما هستید که میتوانید به همه دنیا لطف هدیه دهید و هر کجا می روید ، دیگران در ارتباط با شما تحت نفوذ ارتعاشات آرام بخش و روحانی شما قرار گرفته و به وسیله هاله روحانیتان پیشرفت می کنند. در حضور لطف وجود شما همه ارتعاشات و امواج منفی ناپدید می شوند و همه اختلافات به پایان می رسد. همه فریادهای تکان دهند به موسیقی نرم و شادی بخش تبدیل میگردنند.

تاپاس (ریاضت):

در یوگا به معنای سوزاندن، رنج بردن و یا تحمل درد و از بین بردن ناپاکی های بدن به وسیله گرما است. به معنای قدرت تحمل و ایستادگی در مقابل تشنگی ، گرسنگی ، سرما ، گرما ، درد و مصیبت و سختی های تمرین در یوگا است. تحمل همه این ریاضتها و سختی ها برای کسب هدف متعالی است. بدون ریاضت بدن و فکر و کلام ، نمی توانید به آگاهی و عشق خداوند برسید. ریاضت از عوامل موثر پاکسازی جسم ، ذهن و فکر است.

تاپاس در سه مرحله انجام می شود.

ریاضت در فکر ، ریاضت در کلام و ریاضت در عمل. ریاضت در فکر شامل سرکوبی و غلبه و کنترل امیال شیطانی است. فکر چون حیوانی ناآرام است که دائما برای کسب لذت به هر سو میرود و تلاش میکند تا شما را وادار به انجام کاری کند که مایل نمی باشید در نتیجه فکرتان بیشتر و بیشتر مضطرب می شود. آرامش ، سادگی ، وقار و سنگینی ، کنترل خود و پاکی و خلوص فکر ، ریاضتهای فکر خوانده می شوند.

ریاضتهای کلام عبارتند از:

به راستی و سودمندی سخن گفتن. دوری و اجتناب از گفتار توهین آمیز و مطالعه کتب مقدس. باید از بحثهای بیهوده دوری کرد. به سخنان بی اساس توجه نکرد. ریاضت در عمل نیز عبارت است از تحمل گرسنگی ، تشنگی ، سرما و گرما ، درد و غیره. اگر در مقابل جریانات مخالف ، دشنامها ، تهدیدها ، تهمت ها ، احترام و یا پرستش قرار گرفتید. با سلاح آرامش مقاومت کرده و رفتاری یکسان داشته باشید. تا در مسیر روحانی پیشرفت کنید. رعایت این موارد باعث می شود تا در فرد انرژی خاص ، جذابیت و گیرایی ایجاد شود. و باید دقت و مراقبت نمود تا این تغییرات موجب میل به خودبینی و تکبر نشود. که این خود انحراف از مسیر روحانی است.

سوادهیایا (مطالعه):

در یوگا به معنای تعلیم و تربیت و مطالعه خویشتن است. تمرین سوادهیانا در حقیقت مطالعه کتاب درونی خویش است. و در نتیجه آن شروع به درک آفرینش و درک وجود خداوند در همه موجودات و ذرات هستی می کنید. برای مطالعه خویش باید پیوسته بر اعمال و عکس العمهای خود با دقت و آگاهی بیشتری نظارت نمایید. و توجه داشته باشید. که چگونه در موقعیتهای مختلف تحت تاثیر عوامل و مسائل مختلف قرار گرفته و واکنش نشان میدهید.

دلبستگی های خود و علت آن را مورد سئوال قرار دهید. سعی کنید ریشه و اساس آنها را دریابید. به وسیله ادامه مطالعه و تجزیه و تحلیل شخصی ، رفته رفته در می یابید.که فکرتان چگونه کار می کند. و با بازیها و ارتعاشات آن آشنا شده و آگاه می شوید. که چه عواملی موجب هیجان و اضطراب و یا شادی فکر شما می شود. این گونه مطالعه خویشتن، قدرت مدیتیشن شما را افزایش داده و عمیق تر می کند. و به طور تصاعدی مطالب بیشتری.درباره خود از درون خود درک می کنید.

گایاتری مانترا:

به معنای رها کننده جان است. گایاتری مخفی ترین مانترای ودایی است.و به نام مادر وداها نامیده می شود.و ذکر آن همه گناهان را نابود می کند. گفته می شود در زمین و آسمان و بهشت هیچ پاک کننده ای.مانند و یا برتر از گایاتری مانترا وجود ندارد. گایاتری مانترا از روش های مفید و موثر.پاکسازی و مورد توجه در یوگا است.

ماها مانترا:

یعنی برتر و بزرگتر. به معنای رها کننده فکر نیز می باشد. ماها مانترا یعنی برترین و بزرگترین رها کننده فکر.از همه موضوعات حسی. که در نهایت ، فکر به درون رجعت کرده و در درون قلب بر خداوند متمرکز می شود.

به وسیله ذکر ماها مانترا همه اضطرابهای خود را فراموش کرده.و در لذت روحانی قرار می گیرید. این مانترا اغتشاش را از فکر پاک کرده.و به قلب روشنایی میدهد. نتایج اعمال بد را پاک کرده و همه بدیها و نادانیها را نابود میکند. و نور الهی در درون شما با شکوه فراوان میدرخشد. از روش های بسیار مفید و موثر پاکسازی است.

درک های روحانی

گایاتری مانترا در درجه چهارم درک های روحانی قرار دارد. و ماها مانترا در درجه پنجم درک های روحانی قرار دارد. با ذکر گایاتری شخص به مرحله رستگاری از دور تولد و مرگ میرسد. و با ذکر ماها مانترا شخص به مرحله باکتی به معنای دلبستگی و عشق به خداوند رسیده. و از شعف و لذت اتصال آگاهی فردی با آگاهی متعال برخوردار می شود.